การประกวดบอนไซ
การประกวดบอนไซ ได้มีการจัดประกวดในหลายสถานที่ หลายจังหวัด และหลายประเทศ ด้วยกัน ซึ่งจะมีการกำหนดกฎเกณฑ์ในการตัดสินแตกต่างกันไป ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยประกอบกันด้วย แต่จุดประสงค์หลักในการจัดประกวดบอนไซนั้น ก็เพื่อเปิดโอกาสให้กับผู้รักการทำบอนไซได้โชว์ผลงานให้เป็นที่รู้จักมากขึ้น
ซึ่ง การประกวดบอนไซ ของประเทศไทยเรานั้น จะดูในเรื่องของพันธุ์ไม้ ประเภทไม้ ความสูง และ ขนาด ประกอบกัน ซึ่งทางคณะกรรมการจะให้ความสำคัญกับรูปแบบหรือทฤษฎี ที่ตั้งไว้ ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของโคนรากที่ต้องมีรอบต้น ลำดับของกิ่งที่ขึ้นนั้นจะต้องเป็นแบบมาตรฐาน 1 2 3 หรือจะเป็นในเรื่องของความสวยงาม ความโดดเด่น ความแข็งแรง หรือความสมบูรณ์ เป็นต้น และสำหรับการประกวดบอนไซจะทำการแยกประเภทไม้ ออกเป็น ไม้ลำต้นตรง ไม้ตอ ไม้ซาก ไม้ทรง ไม้เกาะหิน โดยเรียงลำดับการดูจาก กระถาง วัสดุปลูก ราก ลำต้น กิ่ง ใบ ยอด และความเป็นไม้ของบอนไซ ดังนั้นเราจึงได้ทำการยกตัวอย่างเกณฑ์การตัดสินโดยดูจากประเภทของไม้และรายละเอียดต่างๆ
ดังนี้ ไม้ลำต้นตรง จะพิจารณา
- ขนาดของกระถางต้องมีความเหมาะสมกับลำต้นและความสูงของไม้
- ต้องเป็นวัสดุจากธรรมชาติ และมีวัสดุพื้นผิวปกคลุมไว้ด้วย อย่างเช่นมอส เป็นต้น
- ส่วนตำแหน่งของรากนั้นจะต้องขึ้นเป็นระเบียบรอบโคน มองเห็นได้ชัดเจน มีความสมดุล และมีความแข็งแรงมั่นคง
- ลำต้น จะต้องตรงตามประเภทของทรงไม้ในแต่ละประเภทที่ส่งเข้าประกวด
- กิ่ง จะต้องขึ้นให้เป็นระเบียบ หน้า หลัง ซ้าย ขวา โดยดูจังหวะการขึ้นรอบลำต้น แต่ต้องไม่ทับซ้อนกัน และการพันลวดต้องไม่เกิน 20%
- ใบ จะต้องมีขนาดใบเล็กสมส่วน ดูแล้วมีความกลมกลืนกัน
- ยอด ต้องไม่หนาแน่นเกินไป มองได้ชัดเจน มีลักษณะตั้งตรงเป็นไปในแนวทางเดียวกับลำต้น
- ต้องดูเป็นไม้ที่บ่งบอกว่ามีอายุ และเป็นทรงพุ่มที่สวยงาม
นอกจากนี้ยังมีการพิจารณาในส่วนอื่นๆ ที่นำมาเป็นองค์ประกอบในการจัดวางบอนไซอีกด้วย ไม่ว่าจะเป็น ชั้นโชว์ สัดส่วนหรือรูปแบบการจัดวางบอนไซ เป็นต้น ซึ่งเกณฑ์การพิจารณาการให้คะแนนนั้น จะมีความใกล้เคียงกันหลายอย่าง อาจแตกต่างกันเพียงเล็กน้อยขึ้นอยู่กับประเภทของไม้นั้นๆ
แต่ทั้งนี้เกณฑ์ในการตัดสิน ประกวดบอนไซ ที่ได้กล่าวมานั้นเป็นเพียงส่วนหนึ่ง แต่ก็ช่วยเพื่อเป็นแนวทางสำหรับหลายๆ คน ที่ต้องการจะ เข้าร่วมประกวดบอนไซ แต่ทั้งนี้ก็ต้องขึ้นอยู่กับการฝึกฝน ฝีมือในการทำของแต่ละคนด้วยเช่นกัน
