การปลูกเลี้ยงบอนไซ
การปลูกเลี้ยงบอนไซนั้นไม่ได้มีหลักเกณฑ์ที่ตายตัวว่าจะต้องเป็นแบบไหน ส่วนใหญ่จะขึ้นอยู่กับโครงสร้างของทรงต้นเป็นหลัก ซึ่งเราเพียงแต่นำเอาหลักเกณฑ์เหล่านั้นมาเป็นพื้นฐานในการทำเท่านั้น โดยอาศัยจากประสบการณ์ และความชำนาญ จนก่อให้เกิดเป็นบอนไซที่สวยงามนั่นเอง
การปลูกบอนไซก็เหมือนกับการเลี้ยงต้นไม้ทั่วไปที่ต้องการแสงแดด น้ำ และอาหาร ซึ่งจะขาดสิ่งใดสิ่งหนึ่งไปไม่ได้ โดยปกติบอนไซต้องการน้ำมาก เพราะฉะนั้นเรื่องของการให้น้ำเราสามารถให้น้ำเยอะๆ ชุ่มๆ ได้เลย แนะนำว่าควรใช้ฝักบัว หรือเป็นสายยางที่ต่อจากก๊อกน้ำก็ได้ แต่ต้องเป็นสายน้ำที่นุ่ม เพื่อที่เวลารดน้ำจะไม่ทำให้กิ่งหักได้
การให้น้ำเยอะไม่ต้องกังวลว่าจะตายหรือทำให้รากเน่า เพราะบอนไซที่เลี้ยงในกระถางนั้น ซึ่งกระถางมีขนาดเล็กด้วยแล้วยิ่งทำให้อาหารที่จะไปหล่อเลี้ยงนั้นมีจำกัด ฉะนั้นเราจึงต้องให้น้ำเพื่อให้บอนไซสามารถเจริญเติบโตได้ดี
ส่วนเรื่องแสงแดดก็สำคัญส่วนใหญ่บอนไซทุกชนิดต้องการแสงแดด อย่างถ้าบางคนเลี้ยงไว้ในร่ม ก็ควรจะยกออกมารับแสงแดดอย่างน้อย 2 ชม ขึ้นไป หรือจะเป็นครึ่งวันเลยก็ได้ เพราะยังไงต้นไม้ก็ยังต้องการแสงแดดเพื่อไปสังเคราะห์แสงและผลิตอาหารทางใบอยู่ดี
สำหรับในเรื่องของอากาศ ควรวางในที่มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก เพราะถ้าอากาศไม่ถ่ายเท ก็จะเป็นที่บ่มเพาะของเชื้อโรค เชื้อราต่างๆ ได้ ทำให้การเจริญเติบโตไม่ดี
การเปลี่ยนดินสำหรับบอนไซในกรณีที่สร้างจบแล้ว ให้ดูที่กระถางและพันธุ์ไม้เป็นหลัก ยกตัวอย่าง(กระถางที่ไม่เกิน 30 ซม. ให้เปลี่ยน 1 ครั้ง/ปี) (กระถาง 40 ซม.ขึ้นไปให้เปลี่ยน 2 ครั้ง/ปี) หรือถ้าอย่างกรณีที่บอนไซมีรากเดินเร็ว โตไว อาจจะเปลี่ยนกระถาง 3 ครั้ง/ปี ก็ได้
การให้ปุ๋ย แนะนำให้ใช้เป็นปุ๋ยอินทรีย์ คือมูลไส้เดือน ข้อดีคือให้เยอะมากก็ไม่ต้องกลัวต้นจะน็อคหรือตาย
วิธีการใส่ปุ่ยคือให้โรยใส่หน้าดินรอบๆ ต้น อาทิตย์ละ 1 ครั้ง จะทำให้ดินมีคุณภาพดีและช่วยยืดอายุดินได้นานขึ้นอีก รวมทั้งเป็นสารอาหารให้พืชได้อีกด้วย
ส่วนวัชพืชที่ขึ้นรอบๆ ต้นนั้น เป็นสิ่งที่เราต้องกำจัดออกเพราะรากเหล่านี้ จะไปแย่งอาหารของบอนไซ ทำให้เจริญเติบโตได้ไม่เต็มที่
ส่วนการตัดแต่ง ให้ตัดแต่งกิ่งที่เราไม่คิดที่จะเลี้ยงกิ่งนั้นไว้แล้ว ทั้งนี้ก็เพื่อความเป็นระเบียบและความสวยงามนั่นเอง
ฉะนั้น การปลูกเลี้ยงบอนไซ เราควรที่จะต้องทำการพัฒนาเรียนรู้ พลิกแพลงถึงวิธีการทำใหม่ๆ รวมถึงการออกแบบที่เป็นรูปแบบของเราเอง ซึ่งเมื่อไหร่ที่เราหาแนวทางของเราเจอ นั่นก็จะแสดงให้เห็นว่าเราได้ประสบความสำเร็จไปอีกก้าวหนึ่งแล้วเช่นกัน
