ต้นพะยอม ไม้สมุนไพรมีค่ากลิ่นหอมประโยชน์มากมาย
ต้นพะยอมเป็นต้นไม้ที่สามารถพบได้ในทั่วทุกภาคของประเทศไทยแต่ละที่จะมีน้อยลงกว่าเมื่อก่อนมากเพราะผู้คนนิยมนำมาใช้ประโยชน์กันมากทำให้ต้นพะยอมกลายเป็นไม้มีค่าที่หลาย ๆ คนต้องการ และทุกคนทราบหรือไม่ว่าดอกพะยอมยังเป็นดอกไม้ประจำจังหวัดกาฬสินธุ์อีกด้วย ต้นพะยอมเป็นต้นที่กำเนิดมาจากประเทศไทยและกลุ่มทางเอเชีย เช่น พม่า ลาวทำให้พันธุ์ไม้ชนิดนี้กระจายไปยังทั่วทุกพื้นที่ของเอเชีย
ลักษณะพิเศษ
เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ที่สูงประมาณ 20 เมตรเปลือกลำต้นจะมีสีน้ำตาลเทาเข้มจะแตกเป็นสะเก็ดหนาตามร่องยาว เนื้อไม้จะมีสีเหลืองไม่ก็สีน้ำตาลคล้ายต้นตะเคียนทองสีเนื้อไม้จะขึ้นอยู่กับความแก่ของต้น หากทิ้งไว้นานเนื้อไม้จะมีเส้นสีดำเข้มเป็นเส้นพาดผ่าน ทรงจะเป็นพุ่มกลมสวยงามจะแตกกิ่งก้านจำนวนมาก ใบเป็นใบเดี่ยวเรียงสลับกันตามกิ่งจะเป็นรูปมนรีผิวใบจะค่อนข้างเกลี้ยงเป็นมัน โคนใบจะมน ปลายใบแหลม ขอบมีความเรียบเป็นคลื่น หลังใบจะมีขนนุ่มและเส้นที่สามารถมองเห็นได้ชัด ออกดอกเป็นช่อบริเวณปลายกิ่งโคนกลีบจะเชื่อมติดกันปลายแยกออกเป็น5กลีบเรียงวนกันคล้ายกับกังหัน กลีบดอกเชื่อมติดกันสามารถร่วงได้ง่าย กลีบเลี้ยงจะขยายขึ้นเป็นปีกติดทนจนกว่าจะออกเป็นผล ดอกจะมีสีขาวนวลจะบานพร้อมกันและส่งกลิ่นหอมอ่อนๆโชยมาในช่วงเย็นมักจะออกดอกในเดือนธันวาคม – กุมภาพันธ์ ช่วงออกดอกต้นทั้งต้นจะมีแค่ดอกไม้ปกคลุมส่วนใบนั้นจะร่วงก่อนออกดอก ผลจะมีลักษณะคล้ายกับผลยางนา เป็นผลแห้งลักษณะกลมรี ผลดิบจะมีสีเขียวมีปีกสีเหลืองที่พัฒนามาจากกลีบเลี้ยง ปลายปีกมนผลแก่สีน้ำตาลแดงจะแห้งไปพร้อมกับปีก ผลจะร่วงออกจากช่อผลเมื่อร่วงปีกจะหมุนตัวจะติดผลในช่วงเดือนมกราคม-มีนาคม
การดูแลต้นพะยอม
- เลือกพื้นที่ที่มีแสงแดดส่องถึงและจะชอบอากาศเย็นมาก
- เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนปนทรายหรือดินทางสามารถระบายน้ำได้สะดวกรวดเร็วไม่ช้าจนทำให้น้ำขัง
- ให้น้ำในปริมาณปานกลางประมาณ7-10วัน/ครั้ง
- เป็นต้นไม้ที่มีทรงพุ่มสวยและไม่จำเป็นต้องไปตัดกิ่งก้านตกแต่ง
ประโยชน์ของต้นพะยอม
- ดอกอ่อนสามารถนำมาต้มและรับประทานกับน้ำพริกได้
- เปลือกของลำต้นสามารถนำมาใส่ในเครื่องหมักดองได้เพื่อทำเป็นสารกันบูด
- ดอกสามารถนำมาใช้เป็นยาหอมเพื่อแก้ลม เป็นยาแก้ไข้ และเป็นยาบำรุงหัวใจ
- เปลือกต้นสามารถแก้ลำไส้อักเสบได้
- เพื่อเป็นร่มเงาและถือเป็นการปลูกเพื่อตกแต่งบ้านให้มีความสวยงามของดอกด้วย