ต้นพฤกษ์ จามจุรีสีทองไม้เศรษฐกิจใช้ประโยชน์ได้ทุกส่วน
ต้นพฤกษ์ หรือจามจุรีสีทอง เป็นต้นไม้ประจำจังหวัดมหาสารครามซึ่งต้นนี้มีชื่อเรียกมากมายเลยทีเดียวเพราะพืชชนิดนี้นิยมปลูกในหลายๆที่ทำให้มีชื่อใหม่ๆที่คนมักตั้งขึ้นมาใหม่ ต้นพฤกษ์ถือเป็นไม้มีค่าที่เราสามารถนำทุกส่วนของต้นมาใช้ประโยชน์ได้ทั้งหมดอีกทั้งยังใช้ได้ในหลายๆด้านทั้งอำนวยความสะดวกและเป็นยาชนิดหนึ่งด้วยเมื่อนำมาใช้ให้ถูกวิธี
ลักษณะพิเศษ
เป็นไม้ยืดต้นผลัดใบขนาดใหญ่ออกิ่งก้านแผ่กว้างสามารถเป็นที่ร่มได้มีลำต้นสูงประมาณ 30 เมตรเปลือกนอกสีเทาแก่ๆจะมีความหยาบและขรุขระแตกเป็นร่องยาวเปลือกในจะเป็นสีแดงเลือดนกใบประกอบคล้ายรูปขนนกสองชั้น เรียงสลับมีก้านแขนงออกตรงข้ามกัน แผ่นใบย่อยเล็ก 2 – 5 คู่ ปลายใบมน โคนสอบและเบี้ยว จะออกดอกเล็กๆมีกลิ่นหอมในช่วงเช้าออกเป็นช่อกระจุกอยู่รวมกันจะออกดอกบริเวณซอกใบหรือไม่ก็ปลายกิ่ง มีก้านเกสรเพศผู้มีจำนวนมาก เป็นเส้นฝอยและเป็นพู่โคนมีสีเขียว ปลายเกสรสีขาวอมเหลือง ซึ่งหนึ่งช่อจะมี 2-4 ช่อย่อย ออกผลเป็นฝักขอบขนานมีความแบนและบาง ปลายและโคนมนมีสีน้ำตาลอ่อนหรือน้ำตาลแกมเหลือง ผิวเกลี้ยงมีความเป็นมันเมื่อแห้งจะเป็นสีฟางข้าว มีเมล็ดแบนรีประมาณ 4 – 12 เมล็ดจะออกดอกประมาณเดือนมีนาคม – เมษายน และออกผลเป็นฝักประมาณเดือนกันยายน – ธันวาคม
กาดูแลต้นพฤกษ์
- เป็นต้นไม้ที่สามารถเจริญเติบโตได้อย่างรวดเร็ว
- ควรปลูกในดินร่วนและมีทางระบายน้ำที่ดีไม่ปล่อยให้น้ำขังเพราะหากน้ำขังมากหรือนานเกินไปจะทำให้รากเน่า
- ให้น้ำในปริมาณที่พอเหมาะไม่มาเกินไปประมาณสัปดาห์ละ2ครั้งก็เพียงพอ
- ปลูกในพื้นที่ที่มีแดดสามารถส่องมาถึงตลอดทั้งวัน
- นิยมขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดเป็นส่วนใหญ่
ประโยชน์ของต้นพฤกษ์
- เมล็ดและเปลือกจะมีรสฝาด จะนำมาเป็นยาสมาน เช่น รักษาแผลในปาก ในลำคอ เหงือกหรือฟันผุ ริดสีดวงทวารหนัก แก้ท้องร่วง ห้ามเลือดตก
- เมล็ดจะช่วยรักษากลากเกลื้อน โรคเรื้อน ทำเป็นยารักษาเยื่อตาอักเสบ
- ใบจะดับพิษร้อนทำให้เย็นขึ้น
- ยอดอ่อน ช่อดอกอ่อน และฝักอ่อน นิยมนำกินเป็นผักสด ต้มกินกับน้ำพริกหรืออาหารรสจัดต่าง ๆ หรือใส่ในแกงเลียง แกงผักรวมใส่ปลาย่าง ยอดอ่อนมีรสมันช่วยเจริญให้อาหารคนในชุมชนมักเอามาทำกินกัน
- เนื้อไม้ จะความแข็งและมีลายที่สวยงาม จะนิยมใช้ในงานก่อสร้าง ทำเครื่องมือทางการเกษตร