กระดังงาไทย ไม้มงคลกลิ่นหอม มีสรรพคุณทางยาสมุนไพร
กระดังงาไทย ( Ylang-ylang ) เป็นไม้ยืนต้น ขนาดกลาง ไปจนถึงขนากลาง แตกกิ่งก้านสาขาเป็นจำนวนมาก แผ่ออกจากต้นและลู่ลง ลำต้นตั้งตรง ใบดกหนาทึบ เป็นใบเดี่ยว จุดเด่นเลยก็คือ ดอก เป็นช่อดอกขนาดใหญ่ มีสีเหลืองงอมหรือเขียวอมเหลืองงอม มีกลิ่นเป็นเอกลักษณ์ และหอมมาก โดยโบราณเชื่อว่า กระดัง คือการทำให้เกิดเสียงดังไปไกล โดยมีตวามเชื่อว่าจะทำให้มีชื่อเสียง ก้าวไกล ผู้คนนับถือ สามารถขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด หรือตอนกิ่ง สามารถออกดอกและผลได้ตลอดทั้งปี
โดยตำรายาไทย กระดังงา มีสรรพคุณทางยา แก้ลมวิงเวียน มีรสหอม ใช้ปรุงยาหอม ชูกำลังทำให้กระชุ่มกระชวย บำรุงโลหิต บำรุงธาตุ บำรุงหัวใจ แก้อาการอ่อนเพลีย แก้ไข้ มีน้ำมันหอมระเหย ลดความดัน ต้านเชื้อรา เชื้อแบคทีเรีย ไล่แมลง ฆ่าเซลล์มะเร็ง เป็นเครื่องหอมแก้อาการหัวใจเต้นเร็ว หายใจหอบ ความดันสูง ปัญหาระบบทางเดินอาหาร ใช้ผ่อนคลายความเครียด แก้อาการแน่นหน้าอก เป็นยาชูกำลัง
- ดอกแห้ง ผสมกับดอกไม้หอมอื่น ๆ ใช้สำหรับปรุงเครื่องหอม แก้ร้อนในหระหายน้ำ แก้โรคตา ช่วยเจริญอาหาร น้ำมันหอม ใช้ปรุงน้ำหอม ใช้ปรุงขนม น้ำอบและอาหาร น้ำมันหอมระเหยที่สกัดออกมาจากดอก ใช้ผลิตเป็นเครื่องสำอาง หรือทำเป็นเครื่องหอมต่าง ๆ
- คนโบราณใช้ดอกทอดกับน้ำมันมะพร้าวทำน้ำมันใส่ผม หรือนำดอกที่แก่จัด นำมารมควันเทียนเพื่อให้ต่อมน้ำหอมในกลีบดอกแตก จะส่งกลิ่นหอมออกมาแล้วนำมาเสียบไม้ในน้ำในภาชนะที่ปิดสนิท 1 คืน เก็บดอกทิ้งตอนเช้า นำน้ำไปเป็นกระสายยา หรือนำมันไปคั้นกะทิ หรือทำน้ำเชื่อมปรุงขนมต่าง ๆ
- ใบ ใช้รักษาโรคผิวหนัง กลากเกลื้อน แก้คัน ขับปัสสาวะ
- ราก มีสรรพคุณใช้คุมกำเนิด
- เปลือกต้น มีรสฝาด เฝื่อน ขับปัสสาวะ แก้ท้องเสีย ใช้รักษาโรคผิวหนัง กลาก เกลื้อน เนื้อไม้ มีรสชาติขมเฝื่อน ขับปัสสาวะ แก้ปัสสาวะพิการ
กระดังงา ถือเป็นต้นไม้มงคล ที่นิยมปลุกกันด้วยชื่อที่เป็นมงคล คนโบราณปลูกต้นกระดังงา ทำให้คนในบ้านมีชื่อเสียงโด่งดัง เป็นที่นับหน้าถือตา มีเงินทองลาภยศ ควรปลูกต้นกระดังงาทางทิศตะวันออกของตัวบ้าน เพื่อเพิ่มความเป็นสิริมงคล แก่ตัวบ้านและครอบครัว ต้นกระดังงาสามารถขยายพันธุ์ได้ด้วยการเพาะเมล็ดและการตอนกิ่ง ชอบดินร่วนดินซุย ผสมปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก กระดังงาควรปลุกไว้กลางแจ้ง เพราะต้องการแสงแดดจัด ให้น้ำปริมาณปานกลาง ส่วนการดูแลใส่ปุ๋ยปีละ 4-6 ครั้ง ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องโรค เพราะเป็นไม้ที่ทนโรคพอสมควร เพลียต่าง ๆ ใบและยอดถูกกัดแทะ เป็นรู เป็นรอย และทำให้เป็นพุ่มแคระแกร็น การป้องกันรักษาความสะอาดบริเวณแปลงปลูก หมั่นตัดหญ้าและรดน้ำพรวนดินอย่างสม่ำเสมอ